Yeni Başlayanlar için: IOTA Nedir?

Son güncelleme: Kasım 25, 2017

IOTA nedir? sorusuna cevap arıyorsanız, doğru yere geldiniz!

IOTA, Şeylerin İnterneti dediğimiz Internet of Things’in omurgası olarak işlev görmek üzere doğmuş yenilikçi yeni bir dağıtık defter teknolojisidir.

IOTA Nedir?

2014 yılında doğan IOTA, Şeylerin İnterneti’nde, makine ekonomisinde veya insan uygulamaları gibi bir çok alanda ölçeklenebilirlik, kuantum direnci ve ademi merkeziyet özellikleriyle oluşturulmuş, oldukça hafif bir dağıtık defter olarak işlev görebilecek olan teknolojidir.

IOTA, blok zincir teknolojisinin çok tezli bir türevi olarak oluşturuldu ancak çok daha ileri seviyedeydi ve Forbes, Techcrunch, International Business Times ve Huffington Post gibi yenilikçi basında kendisine yer buldu.

IOTA’nın ne olduğunu anlamak için, öncelikle blok zincirin ne olduğunu bilmeniz gerekir. Aşağıdaki yazıyı okuyunuz.

Birçok üniversite IOTA’nın potansiyelini gördü ve onunla çalışmaya karar verdi.

IOTA whitepaper’ı buradan okunabilir: Whitepaper (Sürüm 1.3 Ekim 2017)

Blockchain harika bir buluş ama konunun öncüsü kavramlarla da dalgalanıyor çünkü sorunların çoğu insan kaynaklı hatalar yüzünden meydana geldi.

Transfer işlemlerinin anonim doğasından ötürü, maalesef bazı kötü niyetli kişiler blok-zincir temelli para birimlerini izlerini gizlemek için kullanıyorlar.

Anlamadım, gerçekten IOTA nedir?

IOTA, Internet’teki makineler arasında güvenli iletişim ve ödeme sağlamak üzerine odaklanmış, açık kaynaklı bir dağıtık defterdir (kripto para). Geleneksel blok zincir yerine yönlendirilmiş asiklik grafik (DAG) teknolojisini kullanan IOTA’nın işlemleri, işlemin boyutuna bakılmaksızın ücretsiz, onaylama süreleri hızlı, sistemin eşzamanlı olarak uygulayabileceği işlem sayısı sınırsız ve sistem kolayca ölçeklenebilirdir. IOTA, 2015 yılında David Sønstebø, Sergey Ivancheglo, Dominik Schiener ve Dr. Serguei Popov tarafından kuruldu. IOTA, teknolojiyi geliştirmek ve tüm geliştiricilerin birlikte çalışabilmesi için lisanssız olmasını sağlamak için kar amacı gütmeyen bir Linux Vakfı olan IOTA Vakfı tarafından işletilmektedir.

IOTA, Bosch, Conensys, USbank ve Cisco şirketlerini içeren Trusted IOT Alliance’ın kurucu üyelerinden biridir. Kasım 2017 itibariyle, IOTA’nın piyasa değeri, 2 milyar doları aşıyor ve dolaşımdaki en büyük 7nci kripto para ünvanına sahiptir. Kasım 2017 itibariyle 1 IOTA = 0.7 USD’dir.

IOTA Tarihçesi

IOTA nedir, ne değildir anlayabilmek için tarihçesine de bakmamız gerekir.

2015

David Sønstebø, Sergey Ivancheglo, Dominik Schiener ve Dr. Serguei Popov tarafından kurulan IOTA, birkaç ay sonra açık beta testine başladı.

2016

Beta testleri devam ederken, önümüzdeki 11 ay için kullanıcılar arasında ticaret başladı.

2017

• Mayıs ayında IOTA, daha büyük kurumsal işbirlikleri, topluluk projeleri ve geliştirici edinme girişimlerini desteklemek için 10 milyon dolarlık bir ekosistem fonu duyurdu. Haziran ayına kadar IOTA ilk borsaya girdi: Bitfinex.
• Bir girişim sermayesi şirketi olan Outlier Ventures, ilk kez bir dağıtık defter teknolojisine, IOTA’ya, doğrudan yatırım yaptı.
• SatoshiPay, bitcoin’in ticaret maliyetlerinin artmasını sebep göstererek, ITOA’yı kullanmak için bitcoin kullanımından geçiş yaptıklarını açıkladı.
• Ağustos ayında IOTA Vakfı, IOTA teknolojisini kullanarak çocuklarını kaybeden aileleri bir araya getirmeye yardımcı olmak için kurulan dünyanın en büyük kayıp veritabanı sistemi REFUNITE ile ortaklık kurdu.
• Ayrıca, IOTA’nın Flash Ağı (aşırı hızlı, ani nano ödemeleri destekliyor), Bitcoin’den ve Ethereum’dan önce faaliyete geçti.
• Londra, İngiltere merkezli bir temizlik şirketi, IOTA’yı ödeme olarak kabul ettiğini açıkladı.
• Sopra Steria, Internet’teki cihazlar arasında güvenliği optimize etmek için bir çerçeve oluşturmak üzere IOTA ile ortaklık yaptığını açıkladı.
• Kasım ayında IOTA Vakfı, Alman kanunları uyarınca kayıtlı kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak resmi olarak duyuruldu.

Blok zincirlerin ve IOTA’nın işlevselliği

Çoğu blok zincir, madencilere ve doğrulayıcılara güvenir; deyim yerindeyse, hesaplama gücü olan madenciler, senkronize bir p2p ağı vasıtasıyla işlemleri hızlandırır ve dijital para birimlerinin küçük parçalarını işlemci gücü ile kazırlar.

Ağın güvenliği son derece önemlidir ve madencilerin ödülleri (bloklar = para biriminin küçük bir kısmı + işlem ücretleri) teşvik edilen fikir birliği mekanizması vasıtasıyla sağlanır. Bir blok bulduklarına bu ödülü kazanırlar.

Birleştirilmiş ağ hash oranı daha sonra, yeni tokenlerin meşruluğunu ve ağa eklenen bilgilerin meşruiyetini garanti altına almak için, ağdaki eşlerin yardımıyla yeni bulunmuş blokların geçerliliğini sağlar.

Madenciliğin, ödüllendirmenin ve doğrulamanın bu karmaşık mekanizması, çoğu kez blok zincirinin doğru ödemeler yapmasını ve veri bütünlüğünü sağlayan temel ilkesidir, çünkü sistem tarafından onaylandıktan sonra, değerler veya bilgiler değiştirilemez.

Bu değiştirilememezlik önemlidir.

Bakınız:

Neredeyse tüm durumlarda: birinci ve ikinci nesil blok zincirleri, eşlerin ağa spam göndermesini önlemek için işlem ücreti konseptini kullanmaktadır. Bitcoin’in işlem ücretleri yaklaşık olarak işlem başına 1 ABD dolarıdır (Ekim 2017).

Peki IOTA’da durum nasıl?

IOTA’da madencilik yok, bloklar yok, işlem ücretleri yok. Ağın güvenliği ve konsensüsü, madenciler, doğrulayıcılar ve kullanıcılar arasında paylaşılmamıştır.

Ağın kullanıcıları, kendi işlemlerinden birini yapabilmek için iki eski işlemi doğrulamaktadır (proof of work aracılığıyla).

Bakınız:

Hiç kimse bir ödül almaz ve kimse işlem ücreti ödemek zorunda değildir. Bu nedenle Bitcoin veya Ethereum ağında olduğu gibi madenci-merkezli bir yapı mümkün değildir.

Uygulama alanı, veri bütünlüğü ve endüstriyel aletler için teknoloji olarak kullanımı IoT’de (Şeylerin İnterneti) belirlenmiştir. Ayrıca, isteğe bağlı ödeme, mikro ödemelerin yanı sıra; sensör teknolojisi, akıllı şehirler, uyarlanabilir sistemler gibi makine-makine iletişimini de mümkün kılmaktadır.

Bir anlaşma katmanı olarak, birçok mevcut sistem arasında birlikte çalışabilirliği hedeflemektedir.

Yaygın kullanılan blok zincirler ücretsiz bir anlaşma katmanı olarak ayarlanamaz çünkü ücretler tasarım gereği bütünleştirilmiştir: madencilere maddi teşvikler verilir ve dolayısıyla ağ için koruma sağlanır.

Oldukça açıktır ki, Bitcoin ve hemen hemen tüm diğer kripto para birimleri bu şekilde işlev görsün diye tasarlanmamıştır. Yakın gelecekte her gün yüz binlerce nano ödemeyi düşündüğümüzde, bu blok zincirler, sadece işlemleri gerçekleştirmek için büyük miktarda ücret alacakken, bu nano ödemelerin maliyeti çoğu zaman harcamaları aşacaktır.

Bu nedenle, karşı karşıya olduğumuz dördüncü endüstriyel devrim için yaratılan, yeni kullanım için güvenli ve ücretsiz bir sistem kullanmak vazgeçilmezdir.

Bu nedenle, gerçek nano ödemeleri mümkün kılan ilk teknoloji olan IOTA, bir yeniliktir.

Altında yatan teknoloji olan Tangle, yarının problemlerini çözmek için geliştirilmiş Üçüncü Nesil Dağıtık Defter‘dir (DLT – third generation distributed ledger).

Bunun ötesinde, Winternitz’in bir-defalık imza şeması, kuantum direnci sağlar ve bu da kusursuz bir gelecek için donanmış olmasını sağlar.

IOTA’nın devrimci teknolojisi hakkında fikir sahibi olmak için okumaya devam edin.

IOTA Teknolojisi

IOTA, başında anlaşılması kolay olmayan yeni bir teknolojidir. Hatta ben bile hala bazı noktaları anlamak için uğraşıyorum.

Kripto para dünyası çevremizi sarmış durumda, ancak IOTA ile bunun ötesine geçiyoruz.

Blockchain 2008 yılında ortaya çıkan bir buluştur ve birçok kullanım alanı vardır.

En ünlü kullanım alanı Bitcoin’dir. Dolayısıyla blockchain’i anlamak istiyorsanız, genel olarak Bitcoin ve özelliklerini anlamakla başlayabiliriz, aynı zamanda sorunlarını da.

Aşağıdaki 2 yazıyı okuyunuz:

IOTA ile Blockchain Arasındaki Farklılıklar

Şimdi, IOTA bir Blockchain olmadığından, değinmemiz gereken çok fazla farklılık vardır. Bu farklılıkları anlamak IOTA nedir, ne değildir sorusuna cevap verebilmek için önemlidir.

Ayrıntılara girmeden önce küçük farklılıklara bir bakalım;

• IOTA, yönlendirilmiş döngüsel bir grafiktir (DAG – Directed Acyclic Graph) ya da kısaca Tangle dediğimiz şeydir ve bir Blockchain değildir.
• IOTA’da madencilik yoktur, bloklar yoktur, zorluk konsepti yoktur.
• IOTA’da hiçbir işlem ücreti yoktur.
• IOTA, Blockchain’in aksine neredeyse sınırsız olarak ölçeklenir.
• IOTA yalnızca bir para birimi olarak değil, aynı zamanda IoT’nin (Şeylerin İnterneti) sorunlarını çözen bir birlikte çalışabilirlik protokolü olarak da oluşturulmuştur
• IOTA makine ekonomisini etkinleştirmeyi amaçlar.
• IOTA, Almanya’da kayıtlı bir STK olan IOTA Vakfı tarafından yönetiliyor (Ekim 2017).

IOTA hakkında biraz daha detay bilgi

2014 yılında doğup 2015 yılında kurulan IOTA, yaklaşık 1337 Bitcoin’in yatırıldığı bir ICO ile ortaya çıktı. ICO nedir öğrenmek isterseniz, sizi aşağıdaki linke alalım;

Toplam 2779530283277761 IOAT’ın tamamı, Genesis işlemi ile yaratıldı. Genesis hakkında detaylı bilgi için aşağıdaki linke uğrayın.

IOTA, hissedarlar arasında dağıtıldı. Sadece dış yatırımcılar değil, aynı zamanda kurucular ve geliştiriciler de şahsi paraları ile yatırım yapmak zorunda kaldılar.

Tüm IOTA’lar dağıtıktır ve piyasaların bir parçasıdır.

2016 yılında IOTA Vakfı kuruldu ve o zamandan beri sayıları ve uzmanları büyüdü.

IOTA Vakfı ve Geliştiricileri

• David Sønstebø (Kurucu)
• Dominik Schiener (Kurucu Ortaklar)
• Sergey Ivancheglo (Kurucu Ortaklar)
• Prof. Serguei Popov (Kurucu Ortaklar)
• Per Lind
• Carsten Stöcker
• Dr. Navin Ramachandran
• Wilfried Pimenta de Miranda
• Regine Haschka Helmer
• Paul Handy (Dev)
• Alfred Keller (Dev)
• Alon Elmaliah (Dev)
• Sabri Goldberg (Tasarımcı)
• Jochen Renz
• John Halamka
• Cyril Grunspan (Matematikçi) Prof. Dr.
• Andreas C. Osowski (Dev)
• Chris Dukakis (Dev)
• Alexander Renz
• Julie Maupin (Hukuk Müşaviri)
• John Edge
• Lewis Freiberg (Dev)
• Nick Beglinger
• Danny Wu (Dev)
• Bartosz Kuśmierz (Dev, matematikçi, doktora öğrencisi)
• Oliver T. Bussmann
• Vassil Dimitrov (Matematikçi)
• Anders H. Lier

Ayrıntılara ek olarak bakmak isterseniz, bu blog yazısını ve resmi IOTA blogunu okumanızı öneririm

Resmi duyurularını Twitter’da bulabilirsiniz.

Bir çok faydalı ve güncel bilgi Reddit’teki IOTA grubunda bulunabilir.

Kullanım Alanları

IOTA’nın gerçekte ne anlama geldiğini anlamak için, halihazırda gördüğümüz ve gelecekte beklemekte olduğumuz geliştirme aşamasındaki kullanım alanlarına ve teknik kısıtlamaları incelemek zorundayız.

Şeylerin İnterneti, Her şeyin İnterneti, 4. sanayi devriminin bir parçası olarak, pek çok olasılığı vaat eden bilinmeyen alanlardır, ancak sözü edilen kısıtlamalardan dolayı da belirsizlikleri vardır.

Yaşamsal altyapıya bağlantıları olan küresel bir ağ, hem nimet hem de zararlı olabilir. Gelişmekte olan piyasaları, üstel büyümeyi ve ilerlemeyi, aynı zamanda güvensiz ortamları görmek gerekir.

DDoS saldırıları şimdiden zamanımızın bir parçası haline gelmiştir ve uygun mekanizmalar olmaksızın, bu durum yalnızca daha kötüye gitmektedir.

Veri ve anlaşma katmanı olarak IOTA, ademi merkeziyetçi, veri geçerliliği olan ve kurcalamaya dayanıklı algoritmalara dayanan bir sistem yaratabilir. Sadece bu çağda değil, post-kuantum çağında da.

Yazımızın sonuna geldik. Umarım IOTA nedir sorunuza cevap bulabilmişsinizdir.

Tek kelimeyle özetlemek gerekirse;

IOTA nedir? : IOTA, Internet’teki makineler arasında güvenli iletişim ve ödeme sağlamak üzerine odaklanmış, açık kaynaklı bir dağıtık defterdir.