Atomic Swap Nedir? Nasıl Çalışır?

Atomic Swap nedir? Nerede kullanılır? Hangi teknolojileri kullanır? Son kullanıcıya faydaları nelerdir? Bu yazıda bu soruları cevaplandıracağız.

Atomic Swap Nedir? Nasıl Çalışır?

Atomic Swap ya da Türkçe ifadeyle Atomik Takas veya atomik çapraz-zincir ticareti, üçüncü bir tarafa güvenmek zorunda kalmadan bir kripto para biriminin başka bir kripto para birimiyle değiştirilmesidir. Nispeten yeni bir teknoloji olan atomik çapraz zincir ticareti, kullanıcılar arasındaki işlemlerde devrim yaratmayı hedefliyor.

Örneğin, Ali’nin 5 bitcoini olsun. Bu bitcoinleri 100 Litecoin ile takas etmek istiyor. Bunu yapabilmek için üçüncü bir taraf olan bir kripto para borsasına gitmek zorunda. Bununla birlikte, atom swaplar sayesinde, örneğin, Elif adında başka biri 100 Litecoine sahipse ve bunu 5 bitcoin karşılığında takas etmek istiyorsa, Ali ile bunun takasını yapabilir. Burada, Elif’in Ali’ye 100 litecoin gönderdiğini düşünelim, Ali’nin bu litecoin’leri alıp ona geri 5 bitcoin göndermemesi gibi kötü niyetli bir fikri olabilir. Atomik swap bunu engellemek için HTLC ( hash time-locked contracts – hash zamanı kilitli sözleşmeler) adı verilen bir algoritma kullanır.

HTLC algoritması sayesinde, ikisinin de ticaret gereksinimlerini yerine getirmesini sağlayarak atomic swap işleminin tamamen güvenilir olması sağlanır. HTLC’ler ödeme alıcısının, kriptografik bir kanıt belgesi oluşturarak ödeme tarihinden önce ödemeyi kabul etmesini ister. Veya alıcı için, ödeme talebinde bulunma hakkını kaybetme riski doğar, bu nedenle paraları gönderene geri iade eder.

Bu nedenle, Ali ile Elif arasında yapılacak bir ticarette, her ikisi de işlemlerini kendi blok zincirlerine göndermeliler. Yani Ali bitcoin blok zincirine, Elif ise litecoin blok zincirine göndermelidir. Ali’nin Elif’ten gönderilen 100 Litecoin’i talep edebilmesi için sadece onun bildiği, şifreleme hash’i ile birlikte ödeme belgesi sağlayan bir sayı üretmesi gerekir. Aynı şekilde, Elif’in Ali’den gönderilen 5 bitcoini talep edebilmesi için, şifreleme hash’ini oluşturmak için kullanacağı aynı numarayı da sağlaması gerekir.

Atomik Takasların Gereksinimleri Nelerdir?

Bu teknoloji her ne kadar çok heyecan verici olsa da, herhangi bir kripto paranın atomic swapları başarıyla destekleyebilmesi için bazı temel gereklilikler vardır. Bu gerekliliklerden en önemlisi Lightning Network‘tür.

HTLC algoritması iki blok zinciri birbirine bağlarken, lightning network ödeme kanallarını birbirine bağlar. Yani, Elif ve Ali birbirleriyle işlem yapabilmek için, ödeme kanalları aracılığıyla birbirine bağlanmalıdır. Lightning network buna olanak sağlar.

Buna ek olarak, iki farklı blok zincir arasında gerçekleşecek bir işlem için, her iki blok zincirin SHA-256 gibi aynı şifreleme hash işlevi paylaşması gereklidir.

Şu An Neredeyiz?

Son haberler doğruysa, zincirler arası ticaretin geleceği parlak görünüyor. Litecoin’in yaratıcısı Charlie Lee, atomik takaslar sayesinde Bitcoin, Vertcoin ve Decred karşılığında Litecoin değişimini başarıyla tamamladı. Devam eden yeniliklerle birlikte, atomic swap teknolojisi, ortalama kullanıcı için uygun olacak şekilde merkezi olmayan borsalar kurulmasını sağlayacak. Bununla birlikte, atomik takaslarla ilgili küçük bir handikap var. Ortalama bir kullanıcının iki kripto para birimi arasında atomik bir takas gerçekleştirmesi için, iki para biriminin blok zincirlerini indirmesi gerekecektir. Tahmin edebileceğiniz gibi, bu süreç ortalama bir kullanıcı için çok pratik değildir.

BarterDEX olarak adlandırılan merkezi olmayan borsayı kurmaya çalışan Komodo ekibi, bir Electrum sunucusu kullanarak atomik takas işlemini başarıyla tamamladı. Bu önemli bir gelişme, çünkü Electrum sunucusu bir kullanıcının tüm blok zincirini indirmek zorunda kalmadan bir kripto para birimi ile etkileşime girmesine izin verir.

Yazımısın sonuna geldik. Umarım Atomic Swap nedir, ne değildir bir fikriniz olmuştur. Neticede kripto paralara yatırım yapan insanların bu tür teknolojileri öğrenmeleri her zaman faydalıdır.