Tek kelime ile ifade edecek olursak dolandırıcılıktır.

Pump and Dump Nedir?

Pump and Dump’ı Türkçe’ye pompalama ve boşaltma olarak çevirebiliz. Amacı değersiz bir kripto paranın değerini çabucak yükseltmek ve daha sonra fiyat artışından elde edilen kazançları toplamak için satmaktır. Pump and dump dediğimiz olay ABD dahil olmak üzere pek çok ülkede borsa manipülasyonu gibi suçtur ve cezaya tabiidir. Her ne kadar Türkiye’de henüz kripto para dünyasındaki suçlar için kanunlar net olmasa da, SPK’nın borsa manipülasyonu için belirlediği cezalar ve tanımlar pump and dump’a da uyuyor gözüküyor.

SPK’nın Hisse Senedi Piyasasında Manipülasyon kitapçığında manipülasyon şöyle tanımlanıyor;

“İnsanları kandırarak bir menkul kıymeti almaya veya satmaya yönelik davranışlar.”

Bu tanımı kripto para dünyasındaki pump and dump için de kullanabiliriz;

“İnsanları kandırarak bir kripto parayı almaya veya satmaya yönelik davranışlar.”

Nasıl çalışır

Herhangi bir pump and dump organizasyonunda, değersiz bir kripto paranın fiyatı (genellikle düşük pazar büyüklüğüne sahip paralar) iyi planlanmış pazarlama yoluyla yapay olarak şişirilir. Yalan söylemler, yanıltıcı ifadeler, çok sayıda sosyal medya mesajı ve ortak işaretler, değersiz bir kripto paranın aslında yatırımcıların kaçırmak istemediği sıcak bir satın alma olduğunu söylemek için kullanılır (pompa).

Bu söylemleri desteklemek için, iyi planlanmış bir pump aracılığıyla değersiz koinin fiyatı hızla arttırılır. Pump and dump’tan habersiz yatırımcılar, bu değersiz koin hakkında genellikle sosyal medyada haberler duymaya başlar ve fiyatının hızla yükseldiğini görürler. Böylece daha fazla yatırımcı bu değersiz koini satın almaya başlar.

İşte bu “dışarıdaki” yatırımcıların satın almaya başladığı an fiyatın tavan yaptığı andır ve “dump” yani boşaltma bu zamanda başlar. Pump and dump’ı organize edenler ellerindeki değersiz koini çok yüksek fiyattan satarak kazanç elde ederler. Koin satıldıkça dibe vurur ve gerçek değerine ulaşır. Olan bu değersiz koinleri çok yüksek fiyattan alan saf yatırımcılara olur.

İnternet Öncesi Dönem

İnternetten önce bu tür pump and dump manipülasyonlarını organize etmek çok daha zordu. Bu işi organize edenler yüz yüze ya da telefonla görüşmek durumundaydılar. Wolf of Wall Street’i izleyenler bilir. Jordan Belfort böyle bir firmada çalışarak telefonla yatırımcıları arayıp herhangi bir değeri olmayan hisseleri satıyordu.

İnternetle birlikte bu işler daha kolay bir hal aldı. Artık insanlar telegram, discord, whatsapp gibi platformlarda gruplara kurarak bu tür manipülasyonları organize ediyor.

Bu tür grupların ve yaptıkları manipülasyonların farkına varan ilk devlet kuruluşu ABD’de emtia, futures ve opsiyon piyasalarını regüle eden kurum CFTC oldu. Yayınladıkları bir bildiriyle yatırımcıları pump and dump gruplarına karşı uyardılar.

“Yatırımcılar, bu dolandırıcılıkların evrimleştiğini ve yaygın olarak online olduğunu bilmelidir. Deneyimli yatırımcılar bile, sahtekarlık girişiminde uzman olan profesyonel dolandırıcıların hedefi haline gelebilir.”

“Yatırımcılar, sosyal medyada paylaşılan ipuçlarını temel alarak sanal para veya koin satın almaktan kaçınmalıdır. Programın düzenleyicileri yaygın olarak dedikoduları yayacak ve hemen satın alma çağrısında bulunacaklardır. Kurbanlar, para birimlerinin veya koinlerin yükselen fiyatlarına genel olarak tepki gösterecek ve söylentileri doğrulamayacaklardır. Sonra dump başlayacaktır. Fiyatlar düşecek ve pek çok insan mağdur olacaktır. Baştan sona bu aldatmacalar sadece birkaç dakika içinde başlayıp bitmiş olabilir.”

Sizlere tavsiyem, lütfen bu dolandırıcı niteliğindeki pump and dump gruplarından uzak durun. Bunlar masum insanların paralarını, onları manipüle ederek kazanan insanlardır. Bu tür grupların çağrılarına lütfen olumlu cevap vermeyin ve dolandırıcı olduklarını yüzlerine vurun.